Εὐθυμογράφημα περί τῶν προσεχῶν ἐκλογῶν

Γράφει ὁ Δημήτριος Νατσιός, Δάσκαλος Κιλκίς

«Τήν πλιατσικολογίαν διεδέχθη ἡ φορολογία, 

καί ἔκτοτε ὅλος ὁ περιούσιος λαός ἐξακολουθεῖ νά δουλεύη 

διά τήν μεγάλην κεντρικήν, γαστέρα, τήν ὦτα οὐκ ἔχουσαν». 

Παπαδιαμάντης «Φόνισσα»

Φαρμάκια καταπίνουμε νυχθημερόν. «Καπνίζουν τά μάτια μας» ἀπό ὀργή βλέποντας καί ἀκούγοντας τήν περιρρέουσα εὐήθεια. Δέν γίνεται ἔτσι. Εὐτυχῶς πού μπαίνω καθημερινά στήν αἴθουσα καί ἀντικρίζω τήν χαρά τοῦ παραδείσου, τό γέλιο τῶν μαθητῶν μου. Δημοσιεύω ἕνα εὐθυμογράφημα, μήν τό πάρει κανείς στά σοβαρά, γιατί τό θέμα εἶναι μέν πολύ σοβαρό, ἀλλά, ὡς συνήθως, στήν χώρα τῆς «φαιδρᾶς πορτοκαλέας» οἱ ἄνθρωποι πού τό ὑπηρετοῦν εἶναι σπουδαιογελοῖοι. Ὑπακούω ἐξάλλου στήν παρότρυνση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, πού συμβουλεύει ὑπέροχα: «Διεγέλα τά πάντα, γέλωτος ὁρῶν ἄξια τά τοῖς πολλοῖς σπουδαζόμενα» 

Πῶς κατορθώνουν οἱ πολιτικοί , ἀντί νά ἀσχολοῦνται αὐτοί μέ τά προβλήματα τοῦ λαοῦ, νά ἀσχολεῖται ὁ λαός μέ τά δικά τους, τά ὁποία βεβαίως εἶναι...
προβλήματα πολυτελείας, ἔναντί της τρομερῆς δυσπραγίας καί φτώχειας πού ἀντιμετωπίζει ὁ ἁπλός πολίτης Πετυχαίνουν τό ἀκατόρθωτο ὄντως. 

Ἡ προεκλογική περίοδος ἔχει κάποια ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά, τά ὁποῖα πρέπει νά ἐπισημανθοῦν. Οἱ ὑποψήφιοι ἀκολουθοῦν κάποιες συγκεκριμένες μεθόδους ὑφαρπαγῆς τῆς ψήφου, οἱ κυριότερες τῶν ὁποίων εἶναι οἱ ἑξῆς: 

Πρῶτον: θριαμβεύει, βρίσκεται στίς καλύτερες στιγμές της, ἡ ψηφοθηρία. Αὐτήν μετέρχονται κυρίως οἱ ἀτάλαντοι, οἱ τυχοδιῶκτες. Κληροδοτημένη ἀπό τήν ἀρχαιότητα ἡ τακτική αὐτή. Ὁ Πλούταρχος στά περίφημα «Πολιτικά παραγγέλματα» (802 D-E), στηλιτεύει κάποιους «ἄμουσους» καί «ἄτεχνους», δηλαδή ἀπαίδευτους καί ἀπελέκητους, ὑποψηφίους, πού ἁλίευαν ἐκλογική πελατεία μέ τραπεζώματα καί φαγοπότια, μέ χοροστάσια, μέ ἄμεσο χρηματισμό. Δέν εἶναι ἐξάλλου κρυφό ὅτι διακινοῦνται φάκελοι «εὐρωγεμεῖς» μέ τούς ὁποίους δελεάζονται οἱ ἀνεμιαίας καί ὑδαροῦς συνείδησης ψηφοφόροι. Γενικῶς ἡ ψηφοθηρία ἀνθεῖ καί φέρει ψήφους πολλούς καί μονάκριβους. 

Δεύτερον: μέσο ἀπόσπασης τῆς περιποθήτου ψήφου εἶναι ἡ ὑπενθύμιση στήν ἐκλογική «πελατεία» κάποιας ὑποχρέωσης ἤ ἑνός ρουσφετιοῦ. Νῦν καιρός ἀνταπόδοσης τῆς εὐεργεσίας. Ἐδῶ βέβαια ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος τῆς ἀχαριστίας. Σύμφωνα μέ τόν Ἀριστοτέλη ἡ εὐγνωμοσύνη εἶναι αὐτή πού γερνάει γρηγορότερα ἀπ’ ὅλα τά ἀνθρώπινα. «Τί γηράσκει τάχιστα;», τόν ρώτησαν οἱ μαθητές του. «Χάριτος μνήμη» ἀπάντησε ὁ μέγας φιλόσοφος. 

Τρίτον: εἶναι ἡ ἐπιλογή κατάλληλων προσώπων, αὐλοκολάκων, ἀφοσιωμένων σφουγγοκωλάριων, οἱ ὁποῖοι θά ἀναλάβουν τήν «βρώμικη», τήν βάναυση δουλειά. Δηλαδή: ἀφισοκόλληση, διακίνηση προεκλογικοῦ ὑλικοῦ, προσέγγιση μέ πιθανά θύματα, ψηφοφόρους, περιφρούρηση, στελέχωση κομματικοῦ κέντρου ἤ γιάφκας, ἀπειλές ἤ ὑποσχέσεις σέ ἀναποφάσιστους τενεκέδες, ὀργάνωση μεγαλειώδους ὑποδοχῆς στά μέρη πού ἐξορμᾶ ὁ λαοφιλής ὑποψήφιος, (τό ὁποῖο ἔχει ἀτονήσει κάπως σήμερα, διότι ἐνίοτε, ἀντί γιά κομματοτσιρίδες καί λιβανωτούς, οἱ ὑποψήφιοι εἰσπράτουν αὐγά καί ντομάτες), συντονισμός χειροκροτημάτων, ζητωκραυγῶν, ὑλακῶν, οὐρλιαχτῶν καί χρεμετισμῶν τῶν ὀπαδῶν κατά τήν ἐκφώνηση ἑνός βαρυσήμαντου ἀερογεμούς λόγου, σύμπηξη σωματοφυλακῆς γιά περιφρούρηση τοῦ λεγόμενου ἀπό τυχόν παρεκτρεπόμενους ἀντιπάλους ἤ ἀβόλευτους ὀπαδούς καί λοιπά συμπαρομαρτούντα. Οἱ ἐν λόγω παρακεντέδες εἶναι ἀπαραίτητοι, δορυφοροῦν τόν ἐθνοσωτήρα, εἶναι πιστοί ἄχρι θανάτου. (Οἱ λεγόμενοι καί «χρήσιμοι ἠλίθιοι»). 

Τέταρτον: Βασικό μέσο ἐντυπωσιασμοῦ ἡ διαφήμιση, ἡ εἰκόνα τοῦ ὑποψηφίου. Ὡς γνωστόν στήν εἰκονική δημοκρατία, ὀχλοκρατία καί σαχλοκρατία πού ζοῦμε καί ἡ ψῆφος εἶναι ἐμπόρευμα, ἄρα ὅσο πιό φανταχτερό τό περιτύλιγμα, τό καρύκευμα καί εὔστοχη ἡ προώθησή του, τόσο εὐκολότερη ἡ προσέλκυση τοῦ καταναλωτῆ- ψηφοφόρου. Πρῶτα-πρῶτα οἱ φωτογραφίες τῶν ὑποψηφίων ὑπόκεινται σέ ἐξωραϊστική ἐπεξεργασία. Σημάδια γήρανσης, ρυτίδες, λευκότριχες, «ἀποψιλωμέναι κεφαλαί» (κοινῶς φαλάκρα), ἐνοχλητικά στίγματα (θυμόμαστε τήν ἀψεγάδιαστη φυσιογνωμία τοῦ ἀξιοδάκρυτου, ἐξαφανισθέντος νῦν, ἐκσυγχρονιστῆ Κ. Σημίτη), ὅλα αὐτά πρέπει νά ἀφανιστοῦν. Καί ἐξαφανίζονται, ὅπως συμβαίνει μέ κάποιες γηραλέες, λαϊκές τραγουδίστριες, πού ἀνασύρουν γιά διαφήμιση, δροσερές φωτογραφίες τους ἀπό τήν δεκαετία τοῦ ΄60. Ἡ εἰκόνα τοῦ ὑποψηφίου πρέπει νά τονίζει τήν ἐπιβλητικότητα, τήν γοητεία, τόν δυναμισμό, τήν προσήνειά του. Γι’ αὐτό καί ἐπανδρώνουν τά ἕδρανα τῆς Βουλῆς ἠθοποιοί, τραγουδιστές, καλλίγραμμές της πασαρέλας ὀδαλίσκες, ποδοσφαιριστές καί λοιποί ἀπελέκητοι τηλεαστέρες. Ὁ Ἕλλην στίς μεγαλουπόλεις ψηφίζει μέ τή λογική του Σοῦπερ-Μάρκετ: ψηφίζει τό προϊόν πού διαφημίζεται περισσότερο, τό ἐντυπωμένο στό ὑποσυνείδητο, αὐτό ἀγοράζει, αὐτό ξέρει, αὐτό παίρνει, ὅπως μᾶς λέει διαφήμιση γνωστοῦ ἀπορρυπαντικοῦ. 

Πέμπτον: Ὁ ὑποψήφιος ὀφείλει «νά ἀγγίξει τίς εὐαίσθητες χορδές» τῶν ψηφοφόρων, ὅπως λέγεται. Κατ’ ἀρχάς πρέπει ὅλοι γύρω του νά εἶναι οἰκεῖοι καί γνώριμοι. (Εἶναι γνωστό πώς ἀειθαλής πολιτικός ἐξασφάλιζε ψήφους μέσω κουμπαριῶν. Βάφτισε τό μισό νησί. Γιά νά μήν μπερδεύει τά ὀνόματα τῶν βαφτιστικῶν του καί ἐκτίθεται, ἔδινε σ’ ὅλα τό ἴδιο. Ὁ Κολοκοτρώνης, ἐπειδή ἦταν περιζήτητος «σύντεκνος»-ὡραία λέξη, ὀρθοδοξότατη, μαζί στήν ἀνατροφή τοῦ τέκνου). Δέν λησμονοῦν βέβαια οἱ ὑποψήφιοι νά δείξουν τήν προσήλωσή τους στίς παραδοσιακές ἀξίες, τίς ὁποῖες μετά τήν ἐκλογή τούς ποδοπατοῦν ποικιλοτρόπως καί…ἀσυστόλως. Ἔτσι καί οἰκογενειάρχες καί πατριῶτες καί πιστοί ἄνθρωποι καί προσηλωμένοι στήν ἐντιμότητα παρουσιάζονται καί τρυφεροί σύζυγοι, στοργικοί γονεῖς, ἐνίοτε καί ποδοσφαιρόφιλοι. (Ποιός Θεσσαλονικιός τολμᾶ νά μή δηλώσει ὀπαδός τοῦ ΠΑΟΚ ἤ τοῦ Ὀλυμπιακοῦ στόν Πειραιά; Τό γήπεδο, ἡ κερκίδα βγάζει κυβέρνηση). 

Γενικά, πρέπει, ὁ ὑποψήφιος, κατά τήν ἀχώνευτη γι’ αὐτόν προεκλογική περίοδο, «νά κλαίει μετά κλαιόντων καί νά χαίρει μετά χαιρόντων». Ὅπου γάμος καί χαρά ἤ κηδεία καί μνημόσυνο, ἀπαιτεῖται ἡ παρουσία του. (Ἕνα δάκρυ, ἕνας λυγμός χαρᾶς ἤ θλίψης προσπορίζει ἀρκετές ψήφους. Οἱ εὐσυγκίνητοι…συγκινοῦν τόν φτωχολαό). 

Ἕκτον: Παρουσία στήν τηλεόραση, τό ἀκαταμάχητο, τό ἀπόλυτο μέσο προβολῆς καί ἀναγνώρισης. Ὁ μόνος κίνδυνος εἶναι μόνο μήπως βρεθεῖ ἀπέναντί σου κάποιος μοσχόμαγκας δημοσιογράφος, τύπου Τράγκα γιά παράδειγμα, καί τόν ξεπουπουλιάσει. 

Τέλος πάντων οἱ ἐκλογές, πλήν τῶν ἀερόπλαστων συνθημάτων, τῆς ὑποκρισίας, τοῦ θεατρινισμοῦ, τῆς γελοιότητας, τῆς ἀνοησίας καί τῆς καταδημαγώγησης τῶν μαζῶν, εἶναι μία ἐνδιαφέρουσα στιγμή τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου. Μία καί τό ἄρθρο κινεῖται σέ σκωπτικό τόνο (πῶς ἀλλιῶς νά ἀντέξεις ) θά παραθέσω ὀλιγόστιχα ποιήματα πού ἀναφέρονται στίς ἐκλογές. Τό πρῶτο τιτλοφορεῖται ὁ «ἀντιπολιτευόμενος». Δέν ἐκλέγεται ὁ ταλαίπωρος καί αὐτό στάθηκε μοιραῖο, τόν ὁδήγησε «εἰς τόν τάφον». Γράφει ὁ Δ. Κόκκος στήν τελευταία του στροφή: 

«Ἀντιπολιτευόμενος ὁ μακαρίτης ἦτο /εἶχε εὐγενῆ αἰσθήματα, ἀρχάς καί πεποιθήσεις καί/ ὑπό τούτων πάντοτε ἀγνῶς ἐνεφορεῖτο/ ἀλλ’ ὅμως τόν κατέλαβον στομαχικαί παθήσεις/ Ἀπέθανε φιλόπατρις καί ὁμιλῶν καί γράφων/ μέ ἄλλους λόγους: νηστικός κατῆλθεν εἰς τόν τάφον». 

Τό ἄλλο εἶναι τοῦ Γ. Σουρῆ, ἐξαιρετικό, μέ τίτλο «Ἐκλογεύς», ὁ ψηφοφόρος δηλαδή, πού εἶναι τό ἀφεντικό μίας Κυριακῆς. Ἀπευθύνεται λοιπόν, ὁ «ἐκλογεύς», πασιχαρῆς στούς ὑποψηφίους λέγοντάς τους. 

«Φέρτε μου κανάτες, φέρτε μου βαρέλες/ στρώσατε γιά μένα περσικά χαλιά/ φέρτε μου κουζίνες, φέρτε μου κοπέλες/ φέρτε μου λαούτα, φέρτε μου βιολιά/ Ἄϊντε πάλι γλέντι καί χουβαρνταλίκι/ Λύστε τό πουγγί σας, δῶστε χαρτζηλίκι! 

Χύνω τούς καφέδες καί τά βάζα ἀπάνω/ Ὤχ! Χριστέ κι ἄς φέξει… Ὤχ: ψυχή μου γλέντι! / Ἐκλογές καί πάλι…σ’ ὅτι κι ἄν σᾶς κάνω/ σεῖς νά λέτε ὅλοι «μάλιστα ἀφέντη»/ Ὅλων σας τά σπίτια ἀνοιχτά νά τά βρῶ/ εἰδ’ ἀλλιῶς σκεφθεῖτε πώς θά φᾶτε μαῦρο». 

Δημήτρης Νατσιός 

δάσκαλος-Κιλκίς